تحقیقات جدید نشان میدهد که یک نقص در دستگاه فشارسنج بازویی باعث تشخیص اشتباه فشار خون در میلیون ها نفر میشود.
به گزارش تکناک، این دستگاهها فشار سیستولیک (فشار بالا) را حدود ۶ واحد کمتر از مقدار واقعی نشان میدهند. این اشتباه میتواند باعث شود که فشار خون بالا به موقع تشخیص داده نشود، درمان مناسب انجام نگیرد و در نتیجه خطر سکته قلبی و مغزی افزایش پیدا کند.
فشار خون بالا مهمترین عامل مرگ زودرس در جهان است و اغلب تا بروز مشکلات جدی، هیچ علامتی ایجاد نمیکند. این پژوهش جدید پژوهشگران دانشگاه کمبریج علت فیزیکی کمبرآوردی فشار خون سیستولیک توسط دستگاههای فشارسنج بازویی را مشخص کرده است؛ معمایی که پزشکان را سالها سردرگم کرده بود.
فهرست مطالب
مشکل دستگاه فشارسنج بازویی کجا است؟
زمانی که دستگاه فشارسنج بازویی باد میشود، برای چند لحظه جریان خون در شریان اصلی بازو را قطع میکند. پژوهشگران متوجه شدهاند که این انسداد باعث افت شدید فشار خون در رگهای پایینتر از محل بسته شدن میشود، به گونهای که فشار در آن ناحیه به حدود ۳۰ تا ۷۰ میلیمتر جیوه میرسد. هرچه این افت فشار بیشتر باشد، دستگاه فشارسنج عدد فشار سیستولیک (فشار بالا) را کمتر از مقدار واقعی نشان میدهد.
این موضوع بسیار مهم است، چرا که فشار خون سیستولیک (فشار بالا) یکی از شاخصهای اصلی سلامت قلب به حساب میآید. حتی اگر عدد فشار فقط چند واحد کمتر از مقدار واقعی نشان داده شود، ممکن است فرد به اشتباه در محدوده افرادی با «فشار خون طبیعی» قرار بگیرد، در حالی که در واقع فشار خون بالایی دارد.
بازسازی مشکل در آزمایشگاه
در تحقیقات قبلی برای بررسی خطای اندازهگیری فشار خون از سیستمهای سادهای استفاده میشد، که نمیتوانستند شرایط واقعی بسته شدن کامل رگ را بهدرستی شبیهسازی کنند.
دو مهندس از دانشگاه کمبریج به نام کیت بسیل و آنوراگ آگاروال برای حل این مشکل، یک دستگاه آزمایشی خاص طراحی کردند. این دستگاه شامل یک لوله سیلیکونی نرم و انعطافپذیر بود که مشابه رگ واقعی عمل میکرد و میتوانست تحت فشار کاملاً بسته شود.

این سیستم به آنها اجازه داد تا فشار خون در قسمت بالای رگ (مثل فشار قلب) و قسمت پایینتر (مثل فشار در ساعد) را جداگانه کنترل کنند. به این ترتیب، شرایط واقعی که در هنگام باد شدن دستگاه فشارسنج بازویی رخ میدهد، بهطور دقیق بازسازی شد.
نتایج کلیدی مطالعه روی دستگاه فشارسنج بازویی
- هرچه فشار خون در بخش پایینتر از محل بسته شدن رگ کمتر باشد، دستگاه فشارسنج عدد فشار سیستولیک (فشار بالا) را با خطای بیشتری نشان میدهد. این خطا در کمترین حالت به ۹ تا ۱۰ میلیمتر جیوه رسید.
- دستگاههای فشارسنج معمولی فشار را به طور یکنواخت روی بازو وارد نمیکنند و قسمت وسط آنها سفتتر و لبهها نرمتر است. این فشار نامساوی باعث میشود که بخش بیشتری از رگ بسته بماند و جریان خون دیرتر برگردد، که در نهایت عدد فشار کمتر از مقدار واقعی نشان داده میشود.
- زمان استفاده از دستگاهی که فشار را به طور یکنواخت روی بازو وارد میکرد، کاهش فشار در بخش پایینتر رگ روی نتیجه اندازهگیری تأثیری نداشت. این یعنی با اصلاح طراحی دستگاه فشارسنج، میتوان از بروز این خطا جلوگیری کرد.
تأیید نتایج با مرور مطالعات گذشته
بررسی ۷۴ مطالعه قبلی نشان داد که دستگاههای فشارسنج بازویی اغلب عدد فشار سیستولیک (فشار بالا) را بهطور میانگین ۵٫۷ واحد کمتر از مقدار واقعی نشان میدهند. این اشتباه میتواند باعث شود که حدود ۳۰ درصد از افرادی که فشار خون بالا دارند، شناسایی نشوند.
همچنین پژوهشگران محاسبه کردند که اگر حدود ۶ سانتیمتر از رگ بسته بماند، عدد فشار خون حدود ۴ واحد کمتر از مقدار واقعی گزارش میشود.
چرا این مشکل همه را تحت تأثیر قرار میدهد؟
از آنجا که روش اندازهگیری فشار خون با دستگاه بازویی به عنوان استاندارد اصلی شناخته میشود، هر اشتباهی در آن به همه دستگاههای دیگر هم منتقل میشود. این اشتباه در دستگاههای خودکاری که در داروخانهها و بیمارستانها استفاده میشوند نیز رخ میدهد، چرا که تنظیم و کالیبره شدن آنها بر اساس همین روش انجام شده است.

راهکارها برای بهبود دقت دستگاه فشارسنج بازویی
محققان برای حل این مشکل چند راهکار ارائه دادهاند:
- طراحی مجدد دستگاههای فشار خون برای وارد کردن فشار یکنواخت در طول بازو
- درخواست از بیمار برای بالا بردن بازو قبل از اندازهگیری
- اعمال تصحیحات بر اساس سن، اندازه بازو و ویژگیهای فردی
اهمیت بالینی
با مشخص شدن علت فیزیکی این خطا، میتوان روشهای اندازهگیری فشار خون را دقیقتر کرد. در شرایطی که تشخیص زودهنگام فشار خون بالا میتواند از سکته قلبی، سکته مغزی و مشکلات جدی جلوگیری کند، بهبود دقت اندازهگیری، شانس درمان بهموقع را برای میلیونها نفر افزایش میدهد.