پادکست | ۹ کشور با بیشترین کاهش ارزش پول در سال ۱۴۰۴ را بشناسید + اینفوگرافی

در این مقاله به بررسی ۹ کشوری می پردازیم که واحدهای پولی آن ها در نیمه نخست سال ۲۰۲۵، بیشترین میزان کاهش ارزش را در برابر دلار آمریکا تجربه کرده اند. سفری خواهیم داشت به دلایل این فروپاشی ها، از ونزوئلای بحران زده تا سودان جنوبی جنگ زده، و تصویری روشن از چالش های اقتصادی پیش روی این ملل ترسیم خواهیم کرد. آیا می دانید کدام کشورها در این فهرست قرار دارند و چه عواملی آن ها را به این ورطه کشانده است؟ با تیتر کوتاه همراه باشید تا از واقعیت های تکان دهنده اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۵ آگاه شوید.

نسخه صوتی گزارش:

۱. ونزوئلا (بولیوار ونزوئلا - VES)

میزان کاهش ارزش: ۵۱٪-

دلایل اصلی: ونزوئلا همچنان با ابرتورم دست و پنجه نرم می کند. کاهش ذخایر ارزی دلاری، پایان سیاست نرخ ارز ثابت و عدم قطعیت در درآمدهای نفتی به دلیل تحریم های آمریکا، ارزش بولیوار را به شدت کاهش داده است. برای درک بهتر این سقوط، کافی است بدانیم که در ابتدای سال ۲۰۲۵ برای خرید یک دلار آمریکا ۵۲ بولیوار نیاز بود، اما در ماه ژوئن این عدد به ۱۰۶ بولیوار رسید.

۲. سودان جنوبی (پوند سودان جنوبی - SSP)

میزان کاهش ارزش: ۱۵٪-

دلایل اصلی: صندوق بین المللی پول (IMF) پیش بینی کرده است که سودان جنوبی یکی از بدترین عملکردهای اقتصادی را در سال ۲۰۲۵ خواهد داشت. جنگ داخلی در کشور همسایه، سودان، که مسیر اصلی صادرات نفت سودان جنوبی است، باعث اختلال شدید در تولید و صادرات نفت این کشور شده است. این امر درآمدهای صادراتی را به شدت کاهش داده و همراه با تورم شدید و بی ثباتی سیاسی، ارزش پوند این کشور را تنزل داده است.

۳. آرژانتین (پزوی آرژانتین - ARS)

میزان کاهش ارزش: ۱۳٪-

دلایل اصلی: آرژانتین با بحران اقتصادی طولانی مدت، بدهی های خارجی سنگین و نرخ تورم بسیار بالا روبرو است. سیاست های ریاضتی اقتصادی دولت جدید نیز اگرچه با هدف کنترل تورم اجرا شده، اما در کوتاه مدت به رکود و کاهش ارزش پول ملی دامن زده است.

۴. ترکیه (لیر ترکیه - TRY)

میزان کاهش ارزش: ۱۱٪-

دلایل اصلی: با وجود تلاش های بانک مرکزی برای کنترل تورم از طریق افزایش نرخ بهره، تورم بالا همچنان یک چالش بزرگ برای اقتصاد ترکیه است. عدم اطمینان در مورد سیاست های اقتصادی آینده و فشارهای ژئوپلیتیکی بر ارزش لیر تأثیر منفی گذاشته است.

۵. لیبی (دینار لیبی - LYD)

میزان کاهش ارزش: ۹٪-

دلایل اصلی: بی ثباتی سیاسی و درگیری های داخلی طولانی مدت، زیرساخت های اقتصادی لیبی را تضعیف کرده و بر تولید و صادرات نفت که شریان اصلی اقتصاد این کشور است، تأثیر منفی گذاشته است. این عوامل منجر به کاهش ارزش دینار شده اند.

۶. تانزانیا (شیلینگ تانزانیا - TZS)

میزان کاهش ارزش: ۸٪-

دلایل اصلی: تانزانیا با چالش هایی مانند بدهی های خارجی و فشارهای ناشی از قیمت جهانی کالاها روبرو است که بر ارزش پول ملی این کشور آفریقایی تأثیرگذار بوده است.

۷. لیبریا (دلار لیبریا - LRD)

میزان کاهش ارزش: ۸٪-

دلایل اصلی: اقتصاد لیبریا به شدت به صادرات کالا وابسته است و نوسانات قیمت جهانی، این کشور را آسیب پذیر کرده است. چالش های ساختاری اقتصادی و وابستگی به کمک های خارجی از دیگر عوامل موثر بر کاهش ارزش دلار لیبریا هستند.

۸. سورینام (دلار سورینام - SRD)

میزان کاهش ارزش: ۷٪-

دلایل اصلی: این کشور کوچک در آمریکای جنوبی با مشکلات اقتصادی از جمله تورم بالا و بدهی های سنگین دست و پنجه نرم می کند که منجر به تضعیف پول ملی آن شده است.

۹. رواندا (فرانک رواندا - RWF)

میزان کاهش ارزش: ۵٪-

دلایل اصلی: با وجود رشد اقتصادی قابل توجه در سال های گذشته، رواندا همچنان با چالش های اقتصادی از جمله کسری تجاری روبرو است که بر ارزش فرانک این کشور تأثیر گذاشته است.

عوامل کلیدی موثر بر کاهش ارزش پول ملی

کاهش ارزش پول یک کشور به ندرت ناشی از یک عامل واحد است و معمولاً ترکیبی از عوامل اقتصادی و سیاسی در آن دخیل هستند:

تورم بالا: زمانی که نرخ تورم در یک کشور به طور مداوم بالا باشد، قدرت خرید پول ملی کاهش یافته و در نتیجه ارزش آن در برابر ارزهای دیگر افت می کند.

بی ثباتی سیاسی و درگیری ها: جنگ های داخلی، کودتاها و ناآرامی های سیاسی، اعتماد سرمایه گذاران را از بین برده و منجر به خروج سرمایه و سقوط ارزش پول ملی می شود.

بدهی های سنگین دولت: کشورهایی که با بدهی های هنگفت، به ویژه بدهی خارجی، روبرو هستند، برای بازپرداخت آن به منابع ارزی نیاز دارند که این موضوع بر پول ملی فشار وارد می کند.

وابستگی به صادرات تک محصولی: اقتصادهایی که به صادرات یک یا چند کالای خام (مانند نفت یا مواد معدنی) وابسته اند، با نوسانات قیمت جهانی آن کالاها به شدت آسیب پذیر می شوند.

سیاست های پولی و مالی نامناسب: تصمیمات نادرست بانک مرکزی در مورد نرخ بهره یا سیاست های مالی انبساطی دولت (چاپ پول برای جبران کسری بودجه) می تواند به سرعت ارزش پول ملی را از بین ببرد.

نتیجه گیری:

عملکرد پول های ملی در نیمه اول سال ۲۰۲۵ نشان دهنده چالش های عمیق اقتصادی و سیاسی در نقاط مختلف جهان است. از ابرتورم در ونزوئلا گرفته تا تأثیرات جنگ در سودان جنوبی، این عوامل یادآور ارتباط تنگاتنگ ثبات اقتصادی با ثبات سیاسی و سیاست گذاری های صحیح هستند. نظارت بر این روندها برای درک چشم انداز اقتصاد جهانی در ماه های آینده از اهمیت بالایی برخوردار است.