مجلس شورای اسلامی یکشنبه گذشته با بستن تنگه هرمز، نقطه بحرانی برای نفت و گاز طبیعی که بین عمان و ایران قرار دارد و خلیج فارس را به خلیج عمان و دریای عرب متصل می کند، موافقت کرد.
با این حال، شورای عالی امنیت ملی ایران که درباره این موضوع حرف آخر را میزند، این طرح را که اقدامی تلافیجویانه علیه حملاتی اسرائیل و آمریکا به سایتهای هستهای ایران بود، پی نگرفت.
اگرچه آتشبس میان اسرائیل و ایران که از روز سهشنبه به اجرا درآمد، تهدید قریبالوقوع بسته شدن تنگه هرمز را بیاثر کرد، اما این نخستینبار نیست که ایران میگوید این آبراه را میبندد.
برای مثال، در سال ۲۰۱۱، محمدرضا رحیمی، معاون اول وقت رئیسجمهور ایران، اعلام کرد که در صورت عدم لغو تحریمهای غرب، عبور محمولههای کمک از طریق تنگه را مسدود خواهد کرد.
چرا این تنگه مهم است؟
تنگه هرمز بهدلیل حجم عظیم نفت و گازی که از آن عبور میکند، نقشی حیاتی در بازار جهانی انرژی دارد.
بر اساس اعلام اداره اطلاعات انرژی آمریکا، در سال ۲۰۲۴ و همچنین سهماهه نخست سال ۲۰۲۵، یکپنجم مصرف جهانی نفت و فرآوردههای نفتی، بههمراه گاز طبیعی مایع شده، از این تنگه عبور کردهاند.
کشورهای عربستان سعودی، ایران، امارات متحده عربی، کویت و عراق که همگی اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) هستند، بخش عمده نفت خود را از طریق آبهای این تنگه صادر میکنند.
عربستان سعودی بیشترین حجم نفت خام و میعانات (ترکیبی سبکتر و فرّارتر از نفت خام) را از این تنگه عبور میدهد، در حالی که قطر بزرگترین صادرکننده گاز طبیعی مایع از طریق تنگه هرمز به شمار میرود.
طبق برآوردها، ۸۴ درصد نفت و ۸۳ درصد گازی که در سال ۲۰۲۴ از تنگه هرمزعبور کردهاند، راهی بازارهای آسیایی شدهاند.
چین، هند، ژاپن و کره جنوبی مهمترین مقصدهای محمولههای نفتی عبوری از تنگه هرمز هستند که رویهمرفته ۶۹ درصد از کل جریان نفت خام و میعانات از طریق این تنگه را در سال ۲۰۲۴ به خود اختصاص دادهاند.
به فیسبوک یورونیوز فارسی بپیوندید
گرچه اروپا نسبت به بازارهای دیگر، وابستگی کمتری به منابع انرژی عبوری از تنگه هرمز دارد، اما در صورت بسته شدن این تنگه از سوی ایران، همچنان ممکن است عواقب ویرانگری از افزایش قیمت جهانی نفت و گاز متحمل شود.
طبق برآورد تحلیلگران جیپی مورگان، در صورت بسته شدن تنگه هرمز، قیمت هر بشکه نفت ممکن است به حدود ۱۲۰ دلار (۱۰۳.۴ یورو) برسد، در حالی که میانگین قیمت هر بشکه نفت در سال ۲۰۲۴ حدود ۸۰ دلار (۶۸.۹ یورو) بوده است.
پس از تهاجم گسترده روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، سهم گاز خط لوله روسیه از مجموع واردات انرژی اتحادیه اروپا از ۴۱ درصد در سال ۲۰۲۱ به حدود ۱۸ درصد در سال ۲۰۲۴ کاهش یافته است.
نروژ در سال ۲۰۲۴ بزرگترین تأمینکننده گاز اتحادیه اروپا بود و بیش از ۳۳ درصد کل واردات گاز را بهخود اختصاص داد. دیگر تأمینکنندگان گاز اتحادیه اروپا در همان سال شامل آمریکا، الجزایر، قطر، بریتانیا، جمهوری آذربایجان و روسیه بودند.