بازگشت هوش مصنوعی جنجالی چینی؛ بهتر از قبل، همچنان ارزان‌تر از اکثر رقبا

چند روز پیش، شرکت چینی دیپ‌سیک نسخه‌ی به‌روزرسانی‌شده‌ای از مدل R1 را منتشر کرد. این مدل با وجود بهبود عملکرد نسبت به نسخه‌ی قبلی هنوز هم نسبت به اغلب مدل‌های رقیب ارزان‌تر است. بااین حال، برخلاف هیاهوی نسخه‌ی اولیه در اوایل سال ۲۰۲۵، این‌بار تقریباً هیچ واکنشی در بازار یا رسانه‌ها ایجاد نشد.

تحلیلگران معتقدند بی‌تفاوتی بازار نشان‌دهنده بلوغ درک سرمایه‌گذاران نسبت به فضای رقابتی هوش مصنوعی است. راس سندلر از Barclays می‌گوید: «انتشار دیپ‌سیک این‌بار بدون حتی یک موج کوچک آمد و رفت»، که بیانگر کاهش نگرانی‌ها درباره‌ی برتری ناگهانی مدل‌های جدید در این حوزه است.

Barclays research

به‌نوشته‌ی بیزنس‌اینسایدر، مدل R1 هنوز از رقبا ارزان‌تر است. البته اختلاف اکنون کاهش یافته به‌طوری‌که درحال حاضر فقط ۱۷ برابر ارزان‌تر از مدل‌های پیشتاز مانند o1 OpenAI است، درحالی‌که در ابتدای سال این اختلاف ۲۷ برابر بود. علاوه‌بر این، به دلیل استفاده‌ی اکثر مدل‌ها از داده‌های مشابه، تفاوت عملکرد میان آن‌ها کاهش یافته است و قیمت و توزیع به عوامل اصلی رقابت تبدیل شده‌اند.

مدل دیپ‌سیک با وجود کیفیت بالا، هنوز در سطح جهانی و به‌خصوص در بازار غرب نفوذ گسترده‌ای ندارد. در مقابل، کاربرانی که به ابزارهایی مانند ChatGPT سازمانی یا گوشی‌های اندرویدی مجهز به جمنای دسترسی دارند، به‌طور طبیعی به سمت مدل‌های رایج‌تر متمایل می‌شوند.

اوایل سال ۲۰۲۵ تصور می‌شد دیپ‌سیک به فناوری بسیار بهینه‌تری دست یافته است که زیرساخت محاسباتی کمتری نیاز دارد. اما در واقعیت مدل‌های استدلال‌محور مانند R1 حتی به توان پردازشی بیشتری وابسته‌اند، زیرا هر مرحله از تفکر، توکن‌های جدیدی تولید می‌کند که باید پردازش شوند. در نتیجه، نگرانی‌ها درباره‌ی برتری زیرساختی چین شاید بیش‌از‌حد بزرگ‌نمایی شده بود.