تجاوز گروهی ورزشکاران ایرانی به دختر کرهای، گذشته از ابعاد حقوقی که برای این افراد در کشور میزبان ایجاد کرده، موضوع زنستیزی و خشونت علیه زنان در ایران را بار دیگر زنده کرده است. در حالی که این اتفاق رخ داده، برخی مردان از عملکرد ورزشکاران ایرانی دفاع کرده و موضوع آن را عادی جلوه دادند.
هفته گذشته تجاوز گروهی از ورزشکاران ایرانی که برای مسابقات قهرمانی آسیای دو و میدانی در کره جنوبی به سر میبردند، به یک دختر ۲۰ ساله کره جنوبی، خبرساز شد. به گفته پلیس کره، ورزشکاران در بازداشت به سر میبرند.
این خبر واکنشهای مختلفی در فضای رسانهای ایران داشت. در حالی که بخشی از جامعه، این رفتار را تقبیح میکردند، جواد کاظمیان، فوتبالیست، آن را رفتاری عادی جلوه داد که نباید بزرگ نمایی بشود و همزمان، آیسان اسلامی، بلاگر، از رفتار ورزشکاران ایرانی دفاع کرده و آن را افتخارآمیز دانسته است.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
تجاوز گروهی ورزشکاران ایرانی به دختر کرهای
با انتشار خبر تجاوز گروهی ورزشکاران ایرانی به دختر کرهای، اخباری از کره میرسید که حاکی از آن بود که کرهایها از این اتفاق به شدت خشمگین شده و به سمت هتل یورش بردند و پلیس برای حفاظت از ورزشکاران هتل آنها در شهر گومی را در کنترل گرفته است.
یکی از رسانههای ایرانی، به نقل از یک شاهد اعلام کرد که دختر ۲۰ ساله کرهای حوالی ساعت ۶ صبح همراه یکی از ورزشکاران از بار به هتل او میرود. ورزشکار دوم پس از آن به آنها اضافه میشود و دقایقی بعد نفر سوم نیز به گروه میپیوندد. این وضعیت موجب اعتراض دختر کرهای شده و به داخل حمام رفته و با ارسال موقعیتش برای پلیس، خود را نجات میدهد.
متهمان مدعیاند که تنها «مورد سوم» به زور بوده و دو مورد اول با «رضایت» بوده است. به دلیل آن که فدراسیون دو و میدانی تمام ورزشکاران را از گفتوگو با رسانهها منع کرده، نام ورزشکاران خاطی مشخص نیست. به گفته پلیس شهر گومی، افراد بازداشتی، حداقل تا دو ماه، یعنی تا زمان برگزاری دادگاه در زندان خواهند ماند. پیشبینی میشود احکام سنگین حبس برای آنها صادر شود.
اما موضوع جالبتر آن که احسان حدادی، رییس فدراسیون، با وقوع این واقعه به سرعت کره را ترک کرد. البته او در سال ۱۳۹۵ به اتهام تجاوز به ۱۰۰ ضربه شلاق و تبعید محکوم شد، اما با پرداخت خسارت به شاکی حکم اجرا نشد. او هیچگاه این اتهام را نپذیرفت.
دفاع مردانه از متجاوزان ایرانی
در حالی که رسانهها و کاربران شبکههای اجتماعی رفتار ورزشکاران را تقبیح میکردند، برخی واکنشها عجیب بود. جواد کاظمیان، فوتبالیست سابق، در پستی نوشت: «یه اتفاقی افتاده واسه چندتا از ورزشکارامون. کار اشتباهی بوده، ولی این اتفاق طبیعیه، همه جای دنیا هست.»
او در این پست به طور مشخص از ورزشکاران دفاع کرد و نوشت: «اصلا این طوری نیست که دارن بزرگش میکنن.» این اظهارات او، تیغ انتقادات را به سمتش نشانه گرفت و مجبور به تغییر موضع شد و نوشت که یک نفر به او گفته ماجرا صحت ندارد.
اما نگاه «طبیعی» بودن این اتفاق، واقعیتی است که پیشتر نیز رخ داده است. به عنوان مثال، سال ۹۱ در دوره ریاست جمهوری احمدینژاد، دیپلمات ارشد ایران در برزیل به دلیل آزار چهار دختر نوجوان در استخر جنجالی شد. همان زمان در توجیه این رفتار، آن را «سوءتفاهم در مفاهیم فرهنگی» اعلام کردند.
کتایون کشاورزی، جامعهشناس در گفتوگو با یوونیوز، در تفسیر این رفتار، آن را چند لایه میداند و میگوید: «زنستیزی، زنبیزاری و کوییرستیزی در ایران یک نگرش فردی یا صرفاً فرهنگی نیست. در واقع state-sanctioned (مورد حمایت دولت) است که از طرف دولت و حکومت تشویق شده و به شکل رسمی، ساختاری و حکومتی وجود دارد. یعنی سیستم قضایی، قوانین، رسانههای رسمی، نهادهای مذهبی، همه این خشونت را در اشکال مختلف تایید کرده و حتی به آن مشروعیت میدهند.»
به گفته او، تمام ارکان نظام جمهوری اسلامی، با بدن زن (و همچنین کوییر) مانند ملک قابل کنترل رفتار میکنند و این ایده را نیز از طریق رسانه، قوانین، و سیستم آموزشی در جامعه اشاعه میدهند. نشانههای زنستیزی و زنبیزاری را میتوان روزانه در برنامههای صدا و سیما دید. در چنین حکومتی، چنین نظامی در واقع انگارههای مردسالارانه را تقویت کرده و مرد را در موقعیت قالب و مسلط و بالاترین نقطه سلسله مراتب جنسیتی قرار میدهد.
توجیه تجاوز ورزشکاران
در فضای خاکستری که اخبار به صورت شفاف منتشر نمیشد، اخباری غیررسمی تلاش داشت اعلام کند دختر کرهای قربانی، کارگر جنسی بوده است. این «عبارت و شغل» در ساختار ایران میتواند از قبح کار متهم یا متهمان بکاهد.
به گفته خانم کشاورزی، طرح موضوع تجاوز، مسئولیتی را متوجه مرد «همانسو جنسیتی و دگرجنسگرا» (سیس جندر و هترو سکشوال) که در موقعیت غالب است، میکند. طبق فرهنگ تجاوز، تلاش میشود تقصیر متوجه قربانی شود. در این سیستم فکری تلاش میشود خشونت جنسی ناچیز و نادیده گرفته شده و قربانی نکوهی انجام شود تا مسوولیت از دوش فرد غالب برداشته شود. در چنین فرهنگی، موضوع رضایت اصلا اهمیت ندارد.
به گفته او، در این فرهنگ دو گانه «زن پاک» و «زن ناپاک» پیدا میشود و کارگر جنسی همواره در دسته دوم قرار گرفته و حتی خطرناکتر از متجاوز تصویر میشود. جامعه ما نیز همواره به دنبال قربانی ایدهآل است. در این فرهنگ، موضوع تجاوز را تنها در مورد قربانی پاک و بیگناه، میپذیریم.
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
تشویق تجاوزگران در شبکههای اجتماعی
آیسان اسلامی، یکی از بلاگرهای ایرانی مقیم امریکاست که هماکنون ۱۴ میلیون فالوئر دارد. محتوای تولیدی او همراه با استفاده از الفاظ رکیک است. او پیشتر به دلیل توهین به یک دختر ایرانی در دوبی، مورد انتقادات فراوانی قرار گرفت. این انتقادات نه تنها موجب طرد او نشد، بلکه چند میلیون فالوئر نیز به او اضافه کرد. در موضوع اخیر نیز، او به ستایش ورزشکاران ایرانی متجاوز پرداخته است. ویدئوی او به شدت مورد انتقاد قرار گرفت و افراد بسیاری با اعلام این که «چرا دوستان مشترکی با او دارند؟» مخاطبان او را سرزنش کردند. اما در نهایت هزار نفر نیز به فالوئرهای او اضافه شدند.
خانم کشاورزی، این موضوع را تحت عنوان «ترامپیست» بررسی میکند که فرد در فضایی ضد روشنفکری و ضد نخبگی، بیپروا و بیادب صحبت کرده و از قضا بیشتر پذیرفته میشوند.
به گفته او، افراد میگویند «این آدم، خودش است»، راستگو و صادق. در این شرایط دیگر مهم نیست چه حرفهایی میزند. آیسان نیز خود را در تضاد با نزاکت سیاسی جا میزند و حرفهایی علیه فمنیست و روشنفکرها میزند.
او میگوید: «در ایران، ما بدون تجربه جنبشهای پیشرو، از یک سیستم ارتجاعی، به شکل دیگری از آن پریدهایم که همواره در تلاش برای خفه کردن صدای روشنفکر و مسئول است.»
یکی از موضوعاتی که در این روزها مطرح میشود نبود فرهنگ بایکوت و طرد نشدن چنین اینفلوئنسرهایی است.
خانم کشاورزی میگوید: «توهم بیطرفی در فضای دیجیتال وجود دارد و هنوز نمیدانیم که ویو و لایک گرفتن در شبکههای اجتماعی، ابزار سرمایه، مشروعیت بخشی، نفوذ و سرمایه است. افراد برای عدم همراهی با خشونت، نباید به دیده شدن و رشد کسانی که اقدام به بازتولید خشونت میکنند، کمک کنند. این در شرایطی است که الگوی طرد، در مورد زنان و کوییر به سرعت اعمال میشود، اما در مورد مردان سیس هت (نُرمجنسیتی و دگرجنسگرا) همراه با تبصره و قوانین، به سرعت بخشیده میشوند.»
در ایران هنوز موضوع تجاوز با سرزنش قربانی شروع میشود. در همین شرایط متجاوزان و حتی تأییدکنندگان آن نیز پاداش میگیرند.