به گزارش اکسیوس به نقل از دو منبع آگاه، پیشنهاد توافق هسته‌ای که واشنگتن روز شنبه از طریق میانجی عمانی به تهران رساند، برای مدت مشخص و هنوز تعیین نشده به ایران اجازه غنی‌سازی اورانیوم در خاک خود را می‌دهد. چنین اجازه‌ای کاملا در تناقض با اظهارات پیشین مقامات ارشد آمریکا است.
آگهیعباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران روز شنبه از دریافت پیشنهاد توافق هسته‌ای آمریکا از طریق بدر البوسعیدی، وزیر خارجه عمان خبر داد و گفت که تهران «بر اساس اصول، منافع ملی و حقوق مردم ایران به آن پاسخ مقتضی» خواهد داد.
به گزارش اکسیوس به نقل از دو منبع آگاه که یکی از آن‌ها جز به جز پیشنهاد آمریکا را تشریح کرده، به نظر می‌رسد که پیشنهاد واشنگتن که شامل «ایده‌های اولیه» برای بحث در دورهای بعدی مذاکرات است، مسیر روشنی برای توافق ارائه داده است.
بنابر این پیشنهاد، ایران اجازه ساخت تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم جدید را نخواهد داشت و باید «زیرساخت‌های حیاتی برای تبدیل و فرآوری اورانیوم» را برچیند.
ایران همچنین ملزم به توقف تحقیق و توسعه جدید در زمینه سانتریفیوژ‌ها می‌شود.
به گزارش اکسیوس، بر اساس این پیشنهاد، توافق هسته‌ای جدید بر تشکیل یک کنسرسیوم منطقه‌ای برای غنی‌سازی اورانیوم متمرکز است.
بنابر این گزارش، از جمله شرایط این کنسرسیوم این است که ایران مجاز به توسعه ظرفیت داخلی غنی‌سازی فراتر از مقدار لازم برای اهداف غیرنظامی نخواهد بود.
همچنین ایران پس از امضای توافق باید غلظت غنی‌سازی خود را به طور موقت به ۳ درصد کاهش دهد که مدت زمان این کاهش غلظت در مذاکرات تعیین می‌شود.
تاسیسات زیرزمینی غنی‌سازی اورانیوم ایران باید برای مدت مورد توافق دوطرف «غیرفعال» شوند و فعالیت غنی‌سازی اورانیوم در تاسیسات روی زمین ایران نیز موقتا به سطح مورد نیاز برای سوخت نیروگاه‌های هسته‌ای و طبق دستورالعمل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی محدود می‌شود.
بنابر این پیشنهاد، توافق منجر به ایجاد «سیستم نظارتی و راستی‌آزمایی قدرتمند» به انضمام تایید فوری پروتکل الحاقی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌شود.
تحریم‌ها چه می‌شوند؟
براساس پیشنهاد ارائه شده، تحریم‌های وضع‌شده علیه جمهوری اسلامی ایران تنها زمانی لغو خواهند شد که تهران «تعهد واقعی» خود را به برقراری شرایط مورد نظر آمریکا و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان دهد.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران روز یکشنبه گفت: «اطمینان از خاتمه تحریم‌هایی که چند دهه علیه ایران اعمال شده برای ما بسیار مهم است. متاسفانه تا الان طرف آمریکایی حاضر به شفاف‌سازی در این ارتباط نشده است.»
آقای بقایی افزود که تهران در حال بررسی پیشنهادهای ارائه شده است.
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز روز یکشنبه گفت که تهران درحال آماده‌سازی جواب پیشنهاد آمریکا است.
کاخ سفید تاکنون گزارش اکسیوس را تکذیب نکرده است.
استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ، رئيس‌جمهوری آمریکا در امور خاورمیانه و مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده پیش‌تر اعلام کرده بودند که آمریکا به هیچ عنوان اجازه غنی‌سازی به ایران نخواهد داد و خواستار برچیده شدن کامل برنامه هسته‌ای ایران شده بودند. با این حال، بنابر گزارش اکسیوس از محتوای پیشنهاد محرمانه، به نظر می‌رسد که آمریکا در هر دو مورد انعطاف‌پذیری بیشتری نشان داده است.
جمهوری اسلامی ایران در مقابل پیوسته اعلام کرده بود که هیچ‌گونه توافقی که غنی‌سازی برای اهداف غیرنظامی را ممنوع کند، نمی‌پذیرد و غنی‌سازی را به عنوان خط قرمز خود اعلام کرده بود.
دولت دونالد ترامپ با ارائه این پیشنهاد خود را در معرض واکنش‌های منفی دولت بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل و کنگره قرار می‌دهد. آن‌ها پیش‌تر از دولت آقای ترامپ خواسته بودند که خط قرمز خود را بر غنی‌سازی صفر و برچیدن کامل برنامه هسته‌ای ایران منطبق کند.
آقای ترامپ روز چهارشنبه اعلام کرد که به بنیامین نتانیاهو درباره حمله به ایران هشدار داده است. با این حال مقامات آمریکایی نگران‌اند که نخست‌وزیر اسرائيل بدون چراغ سبز آقای ترامپ دست به حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران بزند.
به گزارش اکسیوس پیشنهاد جدید آمریکا از جهات بسیاری مشابه توافق برجام است. انتظار می‌رود که زمان برگزاری دور ششم مذاکرات ایران و آمریکا در چند روز آینده اعلام شود.