دبیر انجمن فضای کار اشتراکی: رویکرد وزارت علوم در قبال فضاهای اشتراکی بنگاه‌داری است

فضاهای کار اشتراکی در کشور، هم‌زمان با رشد اکوسیستم استارتاپی، توسعه قابل‌توجهی داشته‌اند و امروزه به بستری مناسب برای جوانان و دانشجویان تبدیل شده‌اند تا با استفاده از این فضاها، کسب‌وکار خود را آغاز کنند. با اینکه فضاهای کار اشتراکی هزینه‌ها را به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌دهند، اما هزینه استفاده از این فضاها برای دانشجویان و تازه‌فارغ‌التحصیلان که در آغاز مسیر کارآفرینی هستند، همچنان بالاست.

انتظار می‌رود وزارت علوم از دانشجویان برای بهره‌گیری از این فضاها حمایت کند تا دانشجویان تازه فارغ‌التحصیل شده بتوانند کسب‌وکار خود را راه‌اندازی کنند. اما وزارت علوم نه‌تنها رویکرد حمایتی نداشته، بلکه با افزایش هزینه فضاهای کار اشتراکی مستقر در دانشگاه‌ها، شرایط را برای دانشجویان دشوارتر کرده است.

فرشاد جعفرپور، دبیر انجمن فضای کار اشتراکی در گفت‌وگو با زومیت، در خصوص عملکرد وزارت علوم در قبال این موضوع می‌گوید:

این وزارت علوم است که باید پیش‌آهنگ حمایت از دانشجویانی باشد که تازه فارغ‌التحصیل شده‌اند. اما عملکرد این وزارت‌خانه به چه صورت بوده است؟ جز این که در سال‌های اخیر، با رویکرد بنگاه‌داری هزینه استفاده از ساختمان‌ها و مکان‌هایی که در اختیار فضاهای کار اشتراکی قرار داده بود، افزایش داد؟ این افزایش هزینه‌ها در دانشگاه‌هایی مانند امیرکبیر و علامه طباطبایی به‌قدری بالا بود که شرکتی مانند فیننوا، اولین فضای کار اشتراکی ایران، مجبور شد شعبه خود را در دانشگاه امیرکبیر جمع کند.

- فرشاد جعفرپور، دبیر انجمن فضای کار اشتراکی

به گفته او، فضاهای کار اشتراکی مخاطبان و گروه‌های هدف متنوعی دارند. بدیهی است نیازهای یک تاجر با نیازهای یک دانشجوی تازه‌فارغ‌التحصیل تفاوت دارد. با وجود این تنوع در فضاهای کار اشتراکی ایران، دولت باید برای حمایت از دانشجویان ورود کند؛ چرا که هزینه فعالیت در این فضاها در تهران به‌طور میانگین حدود ۱۰ میلیون تومان برای هر نفر است، مبلغی که برای بسیاری از جوانان کارآفرین، سنگین و بازدارنده محسوب می‌شود.

افراد جوانی که قصد راه‌اندازی کسب‌وکار دارند، نیازمند محیطی مناسب برای فعالیت هستند. این وظیفه دولت است که زمینه حمایت از این گروه را فراهم کند. اما در سال ۱۴۰۴، نشانه‌ای از چنین حمایتی از سوی دولت در تعامل با فضاهای کار اشتراکی مشاهده نمی‌شود. جعفرپور در این‌باره تأکید می‌کند:

اگر نیاز است که فضاهای کار اشتراکی یک حلقه واسط بین فضای آکادمیک و صنعت باشد، این انتظار را نباید از بخش خصوصی داشته باشیم. بلکه این دولت است که باید بار را از دوش فضاهای کار اشتراکی بردارد. بیشترین هزینه‌های ما مربوط به اجاره مکان و نیروی انسانی است. ساختمان‌های زیادی در تهران و شهرستان‌ها وجود دارد که بلااستفاده مانده‌اند و دولت می‌تواند این فضاها را در اختیار بخش خصوصی قرار دهد تا فضاهای کار اشتراکی نقش این حلقه واسط را ایفا کنند.

- فرشاد جعفرپور، دبیر انجمن فضای کار اشتراکی

اساس مدل کسب‌وکار فضاهای کار اشتراکی، بر بستر املاک و فضاهای فیزیکی است و افزایش اجاره‌بها، مستقیماً بر هزینه خدمات این فضاها تأثیر می‌گذارد. مهرناز کمانگری، رئیس هیئت‌مدیره انجمن فضای کار اشتراکی، با اشاره به این موضوع می‌گوید:«افزایش مداوم هزینه‌ها ما را ناگزیر می‌کند تا قیمت‌ها را به‌طور منظم چک کنیم؛ ولی ما در تلاشیم در طول سال یک یا نهایتا دو بار  افزایش قیمت داشته باشیم.»

به گفته کمانگری، شرایط اقتصادی کشور باعث شده برخی کسب‌وکارها برای کاهش هزینه‌های خود به سمت فضاهای کار اشتراکی حرکت کنند و همین مسئله منجر به احساس کمبود این فضاها شده است:

متأسفانه شرایط اقتصادی فعلی، کسب‌وکارها را به سمت کوچک‌سازی هزینه‌ها سوق داده و آن‌ها را به مشتریان جدید فضاهای کار اشتراکی تبدیل کرده است. بر اساس آمار سال گذشته، ایران با کمبود حدود ۵۰۰ فضای کار اشتراکی مواجه بوده و این یک عدد چشم‌گیری است.

- مهرناز کمانگری، رئیس هیئت‌مدیره انجمن فضای کار اشتراکی

بر اساس گفته‌های جعفرپور، در حال حاضر حدود ۲۰۰ فضای کار اشتراکی در کشور فعال‌اند و نزدیک به ۵۰ هزار نفر در آن‌ها مشغول فعالیت هستند.