یک پژوهشگر ارتباطات: فرصت نکردیم درباره اینترنت گفت‌وگو کنیم، فقط از آن ترسیدیم و سرکوبش کردیم
یک پژوهشگر ارتباطات با نقد سیاست‌های سلبی گفت: «هیچ‌گاه فرصت نکردیم به‌جای برخورد، درباره اینترنت گفت‌وگو کنیم؛ و حالا می‌خواهیم با گفتمانی که خودمان نساختیم، مقابله کنیم.»
مرضیه ادهم، پژوهشگر حوزه ارتباطات در پنل اینترنت و آینده ایران با نگاهی تاریخی و انتقادی به مواجهه ایران با فناوری‌های نوین گفت: «در ایران هیچ‌گاه فرصت نداشتیم به‌درستی درباره فناوری‌های نوین گفت‌وگو کنیم و همانطور که با هر می‌دهد جدیدی برخورد سلبی داشتیم، با اینترنت هم همین رفتار را کردیم. از سال ۲۰۰۹ و هم‌زمان با ظهور جدی پلتفرم‌ها در فضای عمومی، برخوردهای ما با این پدیده عمدتاً سلبی بود؛ در حالی که باید ساختارهای فکری، اجتماعی و حتی حقوقی برای این تحولات آماده می‌شدند.»
او افزود: «پدیده‌های نوآورانه‌ای مثل اینترنت، مثل بسیاری از فناوری‌های دیگر، باید وارد فضای اجتماعی می‌شدند تا درباره‌شان دیالوگ شکل بگیرد. اما این امکان فراهم نشد. اینترنت از ایران رد شد، بدون اینکه ما در سطح عمومی و حکمرانی، بتوانیم گفت‌وگویی در مورد آن شکل دهیم. به همین دلیل مواجهه ما بیشتر واکنشی و مبتنی بر ترس و کنترل بود، نه فهم و گفتمان.»
ادهم همچنین با اشاره به فضای تنظیم‌گری جهانی گفت: «در اروپا یا آمریکا، مقررات اینترنت و محدودیت‌های احتمالی همواره با درنظر گرفتن نقش بخش خصوصی، نهادهای مدنی و حقوق کاربران همراه بوده است. حتی وقتی قانونی سخت‌گیرانه وضع می‌شود، تضمین‌های آزادی هم در کنار آن تعریف می‌شود. اما در ایران، مسیر غالب برخورد سلبی و مسکوت‌سازی بوده است.»
او با اشاره به مفاهیمی چون «انقلاب فیس‌بوکی» یا «انقلاب توییتری» که در ایران به آن اشاره می‌شد افزود: «ما گاهی بدون تحلیل عمیق، به‌دنبال صدای جهانی‌شدن در پلتفرم‌هایی بودیم که هنوز حضور رسمی و آزاد در آن‌ها نداشتیم. این یک تناقض بود: از طرفی می‌خواستیم در شبکه جهانی شنیده شویم، از طرف دیگر، همین فضاها را مسدود می‌کردیم. این عدم‌تعادل باعث شد ما سهمی در شکل‌دادن به گفتمان اینترنت نداشته باشیم، و فقط به آن واکنش نشان دهیم.»
ادهم همچنین تأکید کرد: «اینترنت امروز فقط ابزار ارتباطی نیست؛ بخشی از فضای گفت‌وگو، مشارکت اجتماعی، و حتی مرجعیت خبری شده است. اگر کسی بپرسد در زمان قطع اینترنت در جنگ ۱۲ روزه، مرجعیت اطلاع‌رسانی در اختیار چه کسی بود؟ آیا صداوسیما توانست جای آن را پر کند؟ پاسخ روشن است. اینترنت امروز نقش بنیادینی در شکل‌گیری همبستگی اجتماعی دارد، و ما نمی‌توانیم بدون آن، ساختار ارتباطی پایداری داشته باشیم.»