از واگذاری تا وارفتگی/ هشدار AFC به سرخابی‌ها در آستانه حذف از آسیا

۲ باشگاه بزرگ فوتبال ایران یعنی استقلال و پرسپولیس، یک بار دیگر در آستانه بحران قرار گرفته‌اند؛ این بار نه فقط در زمین بازی، بلکه در مسیر بوروکراتیک و پیچیده صدور مجوز حرفه‌ای از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا هستند.

گزارش‌ها از جلسات مشترک فدراسیون فوتبال با نمایندگان مجلس شورای اسلامی و اظهارات رسمی سخنگوی فراکسیون ورزش مجلس، خبر از احتمال جدی حذف این ۲ باشگاه از رقابت‌های آسیایی می‌دهد. اما واقعاً دلیل چیست و چقدر از این تهدید ریشه در واقعیات دارد؟

مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال، پس از نشستی با برخی نمایندگان مجلس، تلویحاً اعلام کرد که چند باشگاه ممکن است موفق به دریافت مجوز حرفه‌ای نشوند. روح‌الله لک علی‌آبادی، سخنگوی فراکسیون ورزش مجلس، نیز در گفت‌وگویی صریح، از خطر محرومیت باشگاه‌های پرطرفدار سخن گفت و به دغدغه‌هایی همچون ضعف درآمدزایی، فقدان حق پخش تلویزیونی، بلیت‌فروشی کم‌سود، و نبود کپی‌رایت اشاره کرد.

سخنانی که بیش از آن‌که خبر باشند، آژیر بحرانند؛ بحرانی که از سال‌ها سوءمدیریت، ساختار ناکارآمد اقتصادی فوتبال ایران و نبود شفافیت در ۲ باشگاه استقلال و پرسپولیس تغذیه می‌شود.

مجوز حرفه‌ای و آنچه AFC می‌خواهد و ما نداریم

مجوز حرفه‌ای باشگاه‌ها یک الزام کنفدراسیونی برای حضور در لیگ قهرمانان آسیا یا لیگ نخبگان این قاره است. در ایران، این فرایند زیر نظر کمیته بدوی صدور مجوز حرفه‌ای انجام می‌شود. اما چرا پرسپولیس و استقلال ممکن است این مجوز را دریافت نکنند؟

وضعیت مالکیت مشخص و خصوصی‌سازی واقعی، تراز مالی شفاف و بدون بدهی معوق و درآمدزایی پایدار از محل‌هایی چون حق پخش، بلیت‌فروشی، تبلیغات و فروش بازیکن مواردی هستند که AFC برای صدور مجوز حرفه‌ای به آن توجه می‌کند و باشگاه‌ها در صورت نقض آن ممکن از با محرومیت‌هایی مواجه شوند.

در ظاهر، استقلال و پرسپولیس در مرحله واگذاری قرار گرفته‌اند؛ اما دعواهای درون‌سازمانی، خروج سهام‌داران و اختلاف نظر بین مدیران، به‌ویژه در پرسپولیس، وضعیت مالکیت را مجدداً مبهم کرده است.

از سوی دیگر، زیان انباشته چند هزار میلیاردی دو باشگاه، اگرچه طبق مقررات AFC الزاماً مانع نیست، اما به شرط آن‌که به بدهی‌های معوق تبدیل نشده باشند. طبق مقررات کنفدراسیون فوتبال آسیا، فقط بدهی‌هایی که سررسیدشان گذشته، تسویه یا توافق نشده‌اند، مانع صدور مجوز می‌شوند. اما در باشگاه‌هایی با ساختار مالی غیرشفاف، تشخیص این تفکیک برای نهادهای ناظر دشوار است.

استقلال و پرسپولیس؛ خصوصی‌سازی نیمه‌کاره، بحران تمام‌عیار

خصوصی‌سازی این دو باشگاه، ظاهراً با واگذاری پرسپولیس به یک کنسرسیوم بانکی و استقلال به هلدینگ خلیج فارس انجام شد، اما در عمل به‌جای حل بحران فقط شکل آن تغییر کرد. پرسپولیس این روزها درگیر جنگ قدرت درون هیئت‌مدیره و احتمال کناره‌گیری بانک شهر از سهام‌داری قرار داشت و استقلال نیز با سکوت خبری و عدم شفافیت در بدهی‌ها، فقط بحران را پنهان کرده است.

در این میان، برخی مدیران دو باشگاه با اظهاراتی غیرکارشناسی و ساده‌سازی فرایند، تصور می‌کنند صرف بارگذاری مدارک برای دریافت مجوز حرفه‌ای کافیست؛ در حالی که AFC به دنبال راستی‌آزمایی دقیق، تراز واقعی مالی و گزارش‌های آینده‌نگر مستند است.

با صدور رأی اولیه کمیته بدوی صدور مجوز حرفه‌ای، باشگاه‌ها تنها ۱۰ روز فرصت خواهند داشت تا با مراجعه به کمیته استیناف، مستندات جدید ارائه دهند و از حذف از آسیا جلوگیری کنند. اما در این بازه زمانی کوتاه، آیا واقعاً می‌توان دعواهای مدیریتی را حل، ساختار درآمدی را شفاف و بدهی‌های معوق را تسویه کرد؟

فوتبال ایران در دو راهی واقعیت و فانتزی

فوتبال حرفه‌ای فقط با توپ و تاکتیک پیش نمی‌رود؛ مدیریت، شفافیت مالی، درآمدزایی و احترام به قوانین بین‌المللی جزو ضرورت‌های غیرقابل اغماض آن است. اگر پرسپولیس و استقلال به‌دلیل زیان انباشته و نبود حق پخش و درگیری‌های مالکیتی حذف شوند، نه تنها باشگاه‌های خود را بلکه اعتبار فوتبال ایران را قربانی کرده‌ایم.

زمان اندک است و فرصت محدود، اما اگر تصمیم‌گیران در سطوح مدیریتی، سیاسی و فوتبالی نخواهند که مسیر حرفه‌ای‌گری را واقعاً طی کنند، شاید همین امسال، حذف پرسپولیس و استقلال از آسیا دیگر فقط یک احتمال نباشد، بلکه به یک واقعیت تلخ تبدیل شود خصوصاً برای آبی‌پوشان که به کسب سهمیه آسیایی نزدیک هستند.

انتهای پیام/