دونالد ترامپ روز یکشنبه با گذشت دو روز از دور پنجم مذاکرات ایران و آمریکا گفت که گفتگوها با تهران بسیار خوب پیشرفته و واشنگتن پیشرفت «واقعی و جدی» در مذاکرات داشته است. رئیس جمهوری آمریکا همچنین از احتمال بررسی اعمال تحریمهای تازه علیه روسیه خبر داد.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا روز یکشنبه ۲۵ مه گفت: «ما دیروز و امروز گفتگوهای بسیار خوبی با ایران داشتیم و باید ببینیم که چه اتفاقی میافتد. اما من فکر میکنم از جبهه ایران خبرهای خوبی خواهیم داشت.»
آقای ترامپ افزود: «درباره توافق هستهای، گفتگوهای بسیار بسیار خوبی با ایران داشتیم و نمیدانم آیا در دو روز آینده خبرهای خوب و یا بدی برای شما داشته باشم، اما احساس میکنم که ممکن است خبرهای خوبی به شما بدهم. ما پیشرفت واقعی و جدی داشتیم.»
این در حالیست که عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران همزمان بار دیگر مذاکرات جاری میان تهران و واشنگتن را «جنگ ارادهها» دانست و تاکید کرد که موضع ایران در قبال غنیسازی کاملا روشن است.
نکته قابل توجه در مورد اظهارات آقای ترامپ به غیر از حصول پیشرفت در مذاکرات، اشاره به گفتگوها با ایران در روزهای شنبه و یکشنبه است. این در حالی است که دور پنجم مذاکرات ایران و آمریکا با حضور عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه روز جمعه در رم برگزار شد و هیچ خبری مبنی بر ساعت و تاریخ دور بعدی تاکنون در دست نیست.
مشخص نیست که منظور آقای ترامپ از گفتگوها با ایران در روزهای شنبه و یکشنبه، گفتگو با کدام مقام و در چه سطحی است.
عباس عراقچی روز یکشنبه با حضور در جلسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی درباره روند مذاکرات توضیح داد.
آقای عراقچی پیش از این جلسه گفت: «یک نبرد ارادهها است که الان جریان دارد و در این نبرد ارادهها ما دلمان به قاطبه مردم ایران و به ویژه نمایندگان مجلس گرم است.»
وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران افزود: «از نظر ما عاقبت این مذاکرات وقتی است که حقوق مردم ایران تامین شده باشد.»
عباس عراقچی همچنین گفت: «ما نه عجلهای داریم و نه تاخیری ایجاد میکنیم. البته برای هر یکساعتی که زودتر تحریمها برداشته شوند، دریغ نمیکنیم و فعالیت میکنیم، ولی نه به قیمت از دست رفتن حقوق مردم ایران. ما با صبر و آرامش، با طمانینه مذاکره میکنیم. حقوق مردم ایران کاملا روشن است، درمورد آنها ایستادگی میکنیم و کوتاه نخواهیم آمد. از جمله حقوق در حوزه انرژی هستهای بحث غنیسازی است که موضع ما در مورد آن کاملا روشن است.»
آقای عراقچی همچنین افزود که تاریخ دور بعدی مذاکرات هنوز مشخص نیست.
همچنین، به گفته ابراهیم رضایی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، آقای عراقچی در جلسه روز یکشنبه این کمیسیون تاکید کرد که «جمهوری اسلامی ایران تحت فشار مذاکره نکرده و مذاکره نمیکند.»
آقای رضایی افزود که وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران با اشاره به پیشنهادهای ارائه شده در مذاکرات گفته است که ما از راهاندازی مرکز غنی سازی منطقهای استقبال میکنیم، اما غنی سازی در داخل کشور باید ادامه پیدا کند.
به نظر میرسد منظور از مرکز غنیسازی گزارشها مبنی بر پیشنهاد تشکیل کنسرسیومی با حضور کشورهای عرب خلیج فارس است.
نیویورکتایمز پس از دور چهارم مذاکرات در مسقط به نقل از چهار مقام ایرانی گزارش داده بود که ایران در آخرین دور مذاکرات هستهای با آمریکا پیشنهاد ایجاد پروژه مشترک غنیسازی اورانیوم با حضور کشورهای حاشیه خلیج فارس و سرمایهگذاری و نظارت آمریکا را به عنوان جایگزینی برای خواست واشنگتن مبنی بر برچیدن برنامه غنیسازی اورانیوم مطرح کرده است.
بنابر این گزارش، پیشنهاد تهران شامل تشکیل کنسرسیوم سهجانبه هستهای بود که طی آن ایران غنیسازی اورانیوم را با غلظت پایین انجام میدهد و سپس اورانیوم غنیشده را برای مصارف غیرنظامی به کشورهای عربی دیگر میفرستد.
در تحولی دیگر، علی شمخانی، مشاور ارشد علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران روز یکشنبه در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که پس از آخرین اظهارات علی خامنهای و «تاکید بر سیاستهای مستقل ایران در برنامه صلحآمیز هستهای، صدای تهدیدها از سوی واشنگتن کاملا خاموش شد.»
علی خامنهای روز ۲۰ مه با لحنی تند خطاب به طرف آمریکایی گفته بود: «تذکری به طرف مقابل بدهم. طرف آمریکایی حاضر در این مذاکرات غیرمستقیم سعی کنند یاوهگویی نکنند، این که بگویند ما به ایران اجازه غنیسازی نمیدهیم، غلط زیادی است.»
والاستریت ژورنال روز جمعه پس از دور پنجم مذاکرات ایران و آمریکا در گزارشی به نقل از افراد آگاه اعلام کرد، درحالی که جزئیات مهم توافق احتمالی میان تهران و واشنگتن هنوز نیاز به گفتگو دارد، اما هدف طرفین درحالحاضر، تدوین چارچوبی برای هدایت روند مذاکرات به سوی دستیابی به توافق است.
یک مقام ارشد دولت دونالد ترامپ روز جمعه و پس از پایان دور پنجم مذاکرات به سیانان گفت: «به گفتگوهای بیشتری نیاز است. دو طرف موافقت کردند که در آیندهای نزدیک ملاقات کنند. این دور از مذاکرات سازنده بود و ما پیشرفت کردیم. اما هنوز کارهای زیادی باقی مانده است.»
کاخ سفید احتمال اعمال تحریمهای تازه علیه مسکو را بررسی میکند
از سوی دیگر، رئیسجمهوری آمریکا در واکنش به موج تازه حملات روسیه به اوکراین گفت از اقدامات ولادیمیر پوتین «راضی نیست» و افزود که «قطعاً» احتمال اعمال تحریمهای جدید علیه روسیه را بررسی خواهد کرد.
ترامپ پیش از سوار شدن به هواپیمای ریاستجمهوری در مورریستاون واقع در ایالت نیوجرسی، خطاب به خبرنگاران گفت: «او دارد آدمهای زیادی را میکشد. واقعاً نمیدانم چه بلایی سر پوتین آمده است. سالهاست او را میشناسم و همیشه رابطه خوبی با او داشتهام. اما حالا دارد موشک به شهرها میفرستد و مردم را میکشد و اصلاً از این وضعیت خوشم نمیآید.» ترامپ تأکید کرد این حملات زمانی رخ داده که او و پوتین «در حال مذاکره» بودهاند.
روسیه در جریان حملات دو شب گذشته با شلیک صدها پهپاد و موشک به شهرها و روستاهای اوکراین، از جمله پایتخت کییف، دستکم ۱۲ نفر را کشت و دهها نفر را زخمی کرد. نیروی هوایی اوکراین اعلام کرد که روسیه در یک شب ۳۶۷ پهپاد و موشک به کشور شلیک کرده که بزرگترین حمله هوایی از زمان آغاز تهاجم سراسری روسیه به اوکراین بوده است.
ترامپ در پاسخ به سؤال خبرنگاری درباره احتمال اعمال تحریمهای جدید علیه روسیه گفت: «قطعاً این موضوع را بررسی میکنم. او دارد جان خیلیها را میگیرد و من اصلاً از این کار خوشم نمیآید.»
رئیس جمهوری آمریکا پس از بزرگترین حمله پهپادی روسیه به اوکراین، پوتین را «دیوانه» خواند و گفت: «نمیدانم چه شده که پوتین به این شکل عمل میکند. همیشه با او کنار آمده بودم اما حالا دارد شهرها را هدف قرار میدهد و مردم را میکشد. این کاملاً غیرقابل قبول است».
تمدید مهلت تعرفههای اتحادیه اروپا
رئیس جمهوری ایالات متحده در بخش دیگری از صحبتهایش اعلام کرد که اجرای تعرفه ۵۰ درصدی بر کالاهای وارداتی از اتحادیه اروپا را که قرار بود از اول ژوئن اجرا شود، تا ۹ ژوئیه به تعویق انداخته است. او گفت پس از «تماسی خوب» با اورزولا فن در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، تصمیم گرفته برای ادامه مذاکرات با اتحادیه اروپا زمان بیشتری بدهد.
ترامپ پیشتر تهدید کرده بود که بر تمام واردات از اتحادیه اروپا تعرفه ۵۰ درصدی اعمال خواهد کرد؛ وی همچنین گفته بود این بلوک «در اصل برای سوءاستفاده از آمریکا ایجاد شده» و مذاکرات تجاری با آنها «هیچ پیشرفتی نداشته است».
در پاسخ، کمیسر تجارت و امنیت اقتصادی اتحادیه اروپا، تأکید کرده است که اتحادیه متعهد به دستیابی به توافقی تجاری است که «به نفع هر دو طرف باشد» و «بر پایه احترام و نه تهدید» استوار شده باشد.